51 - Akaryakıt ve Şarj İstasyonlarında Yeni Belge Düzeni

Akaryakıt ve Şarj İstasyonlarında Yeni Belge Düzeni
5 Ekim 2023 ve 7 Ekim 2023 tarihli Resmi Gazete’de Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yayınlanan genel tebliğler ile, araçlara dönük akaryakıt ve elektrik şarj hizmeti satışlarına dönük olarak önemli düzenlemeler yapılmıştır.
1 SAYILI ULUSAL TAŞIT TANIMA SİSTEMİ (UTTS) UYGULAMA GENEL TEBLİĞİ İLE YAPILAN DÜZENLEMELER
5 Ekim 2023 tarihli Resmi Gazetede 1 sıra nolu Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS) Uygulama Genel Tebliği yayınlanmıştır. Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yayınlanan bu Genel Tebliği ile Akaryakıt istasyonu işletmelerine ve işletmelerinde araç kullanan vergi mükelleflerine yeni yükümlülükler getirilmiştir.
En geç 31/12/2024 tarihine kadar geçilmesi zorunlu olarak belirlenen yeni uygulamaya göre,
İşletmeye dahil olan ve işte kullanılan taşıtlara TTB (Taşıt Tanıma Birimi) takılması zorunluluğu getirilmiştir. TTB (Taşıt Tanıma Birimi) bir çeşit akıllı etiket olup, taşıtların yakıt depo girişine monte edilebilen ve söküldüğünde tekrar kullanılamayan, taşıta ait plaka bilgisi, mükellefe ilişkin bilgiler gibi hususları hafızasında muhafaza pasif bir devre ve anteni içerir.
Benzin istasyonları, akaryakıt pompa tabancalarına TTO (Taşıt Tanıma Okuyucu Cihazı) monte edeceklerdir.
Akaryakıt satışı sırasında, taşıt tanıma okuyucu cihazlar, yakıt deposu girişindeki etiket bilgilerini otomatik olarak okuyacak ve bu bilgiler, yeni nesil pompa ödeme kaydedici cihazlar (yazarkasa) ile otomatik paylaşılacak ve ödeme kaydedici cihaz fişi (ÖKC fişi) düzenlenecektir.
UTTS Uygulama Tebliğ ile TTB etiketi takılma zorunluluğu getirilen taşıtlar için, UTTS kapsamında düzenlenmeyen belgeler 213 sayılı Kanunun 227 nci maddesine istinaden vergi kanunları bakımından hiç düzenlenmemiş sayılacaktır.
Yaklaşık 15 ay içinde geçilecek uygulamaya ilişkin detaylar ekte yer alan 1 sıra nolu Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS) Uygulama Genel Tebliğinde yer almaktadır.
549 SAYILI VERGİ USUL KANUNU GENEL TEBLİĞ DEĞİŞİKLİKLERİ
2021 yılında çıkarılan 527 nolu VUK genel tebliği ile, perakende akaryakıt satışı yapan tacirlere, işletmelerindeki akaryakıt pompalarını ödeme kaydedici cihazlara bağlama mecburiyeti getirilmiştir. 549 sayılı VUK GT ile, 527 numaralı genel tebliğde aşağıdaki değişiklikler yapılmıştır.
527 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin 1 ve 2 nci maddelerinde yer alan “elektrik” ibareleri Tebliğ metninden çıkarılmıştır. Yapılan bu değişikliğin bir sonucu olarak, elektrikli araçlara dönük şarj hizmetleri söz konusu genel tebliğ kapsamından çıkarılmıştır. Aşağıda belirtildiği üzere, bu tür hizmetler efatura/earşiv fatura kapsamına alınmıştır.
3
Yeni Nesil Pompa Ödeme Kaydedici Cihazların (YN Pompa ÖKC) sağlıklı bir şekilde çalışması ve veri güvenliğini sağlamak amacıyla, YN Pompa ÖKC’nin ara birim ünitesi ile pompa ünitesi arasındaki bağlantıların mühürleme işleminin Gelir İdaresi Başkanlığı ve Türk Standardları Enstitüsü arasında yapılacak protokol çerçevesinde Türk Standardları Enstitüsü tarafından yapılmasına ilişkin düzenleme yapılmıştır.
549 nolu VUK GT, Resmi Gazete’de yayımı olan 7 Ekim 2023 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
550 SAYILI VERGİ USUL KANUNU GENEL TEBLİĞ DEĞİŞİKLİKLERİ
2019 yılında resmi gazetede yayınlanan 509 nolu Vergi Usul Kanunu genel tebliği ile elektronik belge uygulamalarına dönük detay düzenlemeler yapılmıştır. 550 nolu VUK GT ile, 509 nolu Genel Tebliğde aşağıdaki değişiklikler yapılmıştır.
Şarj Hizmeti Yönetmeliği kapsamında Enerji Piyasası Düzenleme Kurumundan şarj ağı işletmeci lisansı alan mükellefler ile bu mükellefler tarafından sertifika verilen şarj istasyonu işletmecilerine e-Fatura kullanma zorunluluğu getirilmiştir. Bu zorunluluk genel tebliğin resmi gazetede yayınlandığı 7/10/2023 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Söz konusu mükelleflerin Şarj Hizmeti Yönetmeliği kapsamında gerçekleştirdikleri mal teslimi ve hizmet ifalarına istinaden 213 sayılı Vergi Usul Kanunu gereğince bu mükelleflere düzenleme zorunluluğu getirilen mali belgeleri, mezkûr Kanunun 232 nci maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen, işlemin gerçekleştiği yıla ait, fatura düzenleme zorunluluğuna ilişkin tutara bağlı olmaksızın, elektronik belge (e-Fatura, e-Arşiv Fatura) olarak düzenlemeleri ve bunları elektronik ortamda iletmeleri zorunluluğu getirilmiştir. Bu zorunluluk 2/1/2024 tarihinden itibaren gerçekleştirilen teslim ve hizmetlere uygulanmak üzere yayımı (7/10/2023) tarihinde yürürlüğe girmiştir.
551 SAYILI VERGİ USUL KANUNU GENEL TEBLİĞ DEĞİŞİKLİKLERİ
7 Ekim 2023 tarihi itibariyle Resmi Gazete’de yayınlanan 551 seri nolu VUK Genel Tebliğinde elektrikli araçlara elektrik enerjisi şarj hizmetine ilişkin fatura düzenine ilişkin usul ve esasların belirlenmiştir.
Elektrikli araçlara sunulan şarj hizmetine ilişkin fatura kural olarak teslim anında düzenlenecektir. Fatura düzenlemek için 7 günlük süre beklenmeyecektir. Bu zorunluluk, 2/1/2024 tarihinden (bu tarih dâhil) itibaren gerçekleştirilen teslim ve hizmetlere uygulanmak üzere 7/10/2023 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Bununla birlikte, şarj hizmeti verilecek kişilerle asgari altı aylık sözleşme düzenlenmesi, verilen her bir şarj hizmetine ilişkin bilgileri içerecek şekilde bir icmal hazırlanması ve bu icmallerin düzenlenecek faturaya eklenmesi ile bu kapsamda verilen şarj hizmetine ilişkin bilgilerin anlık olarak GİB ile paylaşılması şartlarının sağlanmasına bağlı olarak, bu kapsamda verilen şarj hizmetlerine ilişkin olarak yedi günde bir fatura (katma değer vergisi açısından vergilendirme dönemi aşılmamak şartıyla) düzenlenebilecektir.
4
Şarj ağı işletmecileri, şarj istasyonlarından gerçekleştirilen şarj hizmetlerine ilişkin bilgiler ile bu hizmet karşılığında düzenlenen faturada yer alan bilgileri anlık olarak, GİB’in belirlediği formatta, elektronik ortamda GİB Teknoloji sistemlerine bildirmek zorundadır.
553 SAYILI VERGİ USUL KANUNU GENEL TEBLİĞ DEĞİŞİKLİKLERİ
2021 yılında Resmi Gazete’de yayınlanan 531 nolu Vergi Usul Kanunu genel tebliği ile akaryakıt ve LPG piyasalarında kayıt dışı ekonomiyi engellemeye dönük düzenlemeler yapılmıştır. Bu düzenlemelerden en önemlisi, petrol ve LPG piyasalarına göre lisansı bulunan kişilerin, teminat uygulaması kapsamına alınmalarıdır. 7 Ekim 2023 tarihinde yayınlanan 553 sayılı VUK Genel Tebliği ile bu tebliğde aşağıdaki değişiklikler yapılmıştır.
Alınacak teminat türlerine sigorta şirketleri tarafından verilen kefalet senetlerinin eklenmiştir.
Teminatın iadesi, paraya çevrilmesi ve teminatın haiz olması gereken şartlar ile ceza uygulamasına ilişkin düzenlemeler yapılmıştır.
Banka teminat mektupları ile sigorta şirketleri tarafından verilen kefalet senetleri örneklerine tebliğ ekinde yer verilmiştir.
Alınan teminatların EPDK’ya bildirilmesine ilişkin düzenlemeler yapılmıştır.
553 nolu VUK GT ile yapılan değişiklikler, 7 Ekim 2023 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Dr. Celal Çelik
Yeminli Mali Müşavir
Ek 1: Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi Uygulama Genel Tebliği
Ek 2: 549 sayılı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği
Ek 3: 550 sayılı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği
Ek 4: 551 sayılı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği
Ek 5: 553 sayılı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği