31 Aralık 2022 tarihli Bilançolar da Kur Korumalı Mevduat İstisnası Kapsamına Alınmıştır
Kur Korumalı Mevduat (KKM) hesaplarına dönük istisna düzenlemesi Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 7352 sayılı Kanun ile geçici 14’üncü maddesinde yer almaktadır. Bu Maddede 7407 sayılı Kanun ile değişiklik yapılmıştır.
Orijinal Kanuni düzenlemeye göre, kurumların 31 Aralık 2021 tarihli bilançolarında yer alan dövizlerin bozdurulması ile yararlanılabiliyordu. Mezkur maddede yapılan aşağıdaki değişiklikler ile farklı tarihli bilançolar da istisna kapsamına dahil edilmiştir.
- 7407 sayılı Kanunla yapılan değişiklik ile, 31 Mart 2022 tarihli bilançolarda yer alan yabancı paralar ve yenilenen KKM hesaplar da KKM istisnası kapsamına alınmış ve Cumhurbaşkanı’na kapsama giren bilanço tarihlerini belirleme konusunda yetki verilmiştir.
- 27 Temmuz 2022 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan 5872 sayılı Cumhurbaşkanı kararı ile 30/6/2022 tarihli bilançolarda yer alan yabancı paraları da KDV geç. md. 14/4’te düzenlenen istisna kapsamına alınmıştır.
- 27 Ekim 2022 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan 6297 sayılı Cumhurbaşkanı kararı ile 30/9/2022 tarihli bilançolarda yer alan yabancı paralar için de kur korumalı mevduat açılabilecek ve istisnalardan yararlanılabilecektir.
- Bu defa 26 Ocak 2023 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan 6728 sayılı Cumhurbaşkanı kararı ile 31/12/2022 tarihli bilançolarda yer alan yabancı paralar için de kur korumalı mevduat açılabilecek ve istisnalardan yararlanılabilecektir.
- Buna göre, kurumların 31/12/2022 tarihli bilançosunda yer alan yabancı paraların 2023 yılı sonuna kadar Türk Lirası’na dönüştürülmesi durumunda, bu kapsamda açılacak mevduat hesaplarına tahakkuk ettirilecek faiz, kâr payları ve diğer kazançları kurumlar vergisi istisnası kapsamındadır. Yasal düzenlemede ifade edildiği üzere, söz konusu hesapların dönem sonu değerlemesinden kaynaklananlar da dâhil olmak üzere vade sonunda elde edilen faiz ve kâr payları ile diğer kazançlar kurumlar vergisinden müstesnadır. Ayrıca, Türk Lirası’na dönüştürülen hesapların 2023 sonuna kadar yenilenmesi durumunda, istisna yenilenen hesaplara da uygulanacaktır.
Konuya ilişkin Kurumlar Vergisi Kanunu’nun güncel geçici 14’üncü maddesi aşağıdaki gibidir. (Cumhurbaşkanı Kararları ile belirtilen tarihler koyu renkle gösterilmiştir.)
GEÇİCİ MADDE 14- (Ek: 20/1/2022-7352/2 md.)
(1) 14/1/1970 tarihli ve 1211 sayılı Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Kanununun 4 üncü maddesinin üçüncü fıkrasının (I) numaralı bendinin (g) alt bendi hükmüne istinaden Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarına dönüşümün desteklenmesi kapsamında dönüşüm kuru üzerinden Türk lirasına çevrilen hesaplar ile ilgili olarak; kurumların 31/12/2021 tarihli bilançolarında yer alan yabancı paralarını, dördüncü geçici vergi dönemine ilişkin beyannamenin verilme tarihine kadar Türk lirasına çevirmeleri ve bu suretle elde edilen Türk lirası varlığı, bu kapsamda açılan en az üç ay vadeli Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarında değerlendirmeleri durumunda aşağıda belirtilen kazançlar kurumlar vergisinden müstesnadır:
a) Bu fıkra kapsamındaki yabancı paraların dönem sonu değerlemesinden kaynaklanan kur farkı kazançlarının 1/10/2021 ila 31/12/2021 tarihleri arasındaki döneme isabet eden kısmı,
b) 2021 yılı dördüncü geçici vergi dönemine ilişkin beyannamenin verilme tarihine kadar Türk lirasına çevrilen hesaplarla ilgili oluşan kur farkı kazançları ile söz konusu hesaplardan dönem sonu değerlemesinden kaynaklananlar da dâhil olmak üzere vade sonunda elde edilen faiz ve kâr payları ile diğer kazançlar.
(2) Birinci fıkra kapsamına girmemekle birlikte, kurumların 31/12/2021 tarihli bilançolarında yer alan yabancı paralarını 2022 yılı sonuna kadar Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarına dönüşümün desteklenmesi kapsamında dönüşüm kuru üzerinden Türk lirasına çevirmeleri ve bu suretle elde edilen Türk lirası varlığı en az üç ay vadeli Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarında değerlendirmeleri durumunda oluşan kur farkı kazançlarının, geçici vergi dönemi sonu değerlemesiyle Türk lirasına çevrildiği tarih arasına isabet eden kısmı ile dönem sonu değerlemesinden kaynaklananlar da dâhil olmak üzere vade sonunda elde edilen faiz ve kâr payları ile diğer kazançlar kurumlar vergisinden müstesnadır.
(3) Kurumların 31/12/2021 tarihli bilançolarında yer alan altın hesabı ile bu tarihten sonra açılacak işlenmiş ve hurda altın karşılığı altın hesabı bakiyelerini 2022 yılı sonuna kadar Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarına dönüşümün desteklenmesi kapsamında dönüşüm fiyatı üzerinden Türk lirasına çevirmeleri ve bu suretle elde edilen Türk lirası varlığı en az üç ay vadeli Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarında değerlendirmeleri durumunda Türk lirasına çevrildiği tarihte oluşan kazançlar ile dönem sonu değerlemesinden kaynaklananlar da dâhil olmak üzere vade sonunda elde edilen faiz ve kâr payları ile diğer kazançlar kurumlar vergisinden müstesnadır.
(4) (Ek:26/5/2022-7407/12 md.) Kurumların 31/3/2022, (5872 CK ile) 30/6/2022, (6297 CK ile) 30/9/2022 ve (6728 CK ile) 31/12/2022 tarihli bilançolarında yer alan yabancı paralarını (7420 s. Kanun md.23 ile ) 31/12/2023 tarihine kadar Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarına dönüşümün desteklenmesi kapsamında dönüşüm kuru üzerinden Türk lirasına çevirmeleri ve bu suretle elde edilen Türk lirası varlığı en az üç ay vadeli Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarında değerlendirmeleri durumunda söz konusu hesapların dönem sonu değerlemesinden kaynaklananlar da dâhil olmak üzere vade sonunda elde edilen faiz ve kâr payları ile diğer kazançlar kurumlar vergisinden müstesnadır. (Değişik cümle:3/11/2022-7420/23 md.) Cumhurbaşkanı bu istisnayı 31/12/2023 tarihine kadar her bir geçici vergi veya yıllık hesap dönemleri sonu itibarıyla kurumların bilançolarında yer alan yabancı paralar için ayrı ayrı veya birlikte uygulatmaya yetkilidir.
(5) (Ek:26/5/2022-7407/12 md.) Bu madde kapsamındaki istisnalar (7420 s. Kanun md.23 ile ) 31/12/2023 tarihine kadar vade sonunda yenilenen hesaplara da uygulanır.
(6) Bu maddede öngörülen süre ve şekilde dönüşüm kuru/fiyatı üzerinden Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarına çevrilen yabancı paralar ile altın hesaplarına ilişkin olarak bu istisnayla sınırlı olmak üzere Kanunun 5 inci maddesinin üçüncü fıkrası hükmü uygulanmaz.
(7) Bu maddenin birinci, ikinci ve üçüncü fıkralarında yer alan istisna hükümleri, aynı şartlarla geçerli olmak üzere bilanço esasına göre defter tutan gelir vergisi mükelleflerinin kazançları hakkında da uygulanır.
(8) Türk lirası mevduat veya katılma hesabından vadeden önce çekim yapılması durumunda bu madde kapsamında istisna edilen tutarlar nedeniyle zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler, vergi ziyaı cezası kesilmek suretiyle gecikme faiziyle birlikte tahsil olunur.”
Konuya ilişkin 6728 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı Sirkülerimizin ekinde yer almaktadır.
Saygılarımızla,
Dr. Celal Çelik
Yeminli Mali Müşavir
EK: 6728 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı